Veel organisaties ontdekken nu pas hun werkelijke vervuiling

Met de introductie van nieuwe ESG en CSRD regelgeving worden bedrijven zich steeds bewuster van hun eigen CO2-uitstoot. Veel organisaties leren nu pas echt de omvang van hun vervuiling kennen. Hoewel deze gegevens inmiddels openbaar zijn en door iedereen ingezien kunnen worden, is het begrijpen van de complexiteit van deze cijfers nog steeds een uitdaging. Voor controllers, vooral binnen het MKB, betekent dit waarschijnlijk een belangrijke verschuiving in hun verantwoordelijkheden.

CO2 uitstoot steeds beter inzichtelijk

Door de nieuwe regels moeten multinationals bijvoorbeeld al inzichtelijk hebben welke CO2-uitstoot ze veroorzaken. Zo is in het jaarverslag van Heineken te lezen dat het bedrijf vorig jaar 15,3 miljoen ton broeikasgassen uitstootte en 86 miljoen kubieke meter water gebruikte naast de verkoopcijfers van bier en de winst. Dit soort gegevens staan nu naast elkaar in veel jaarverslagen, wat vroeger slechts een droom was voor milieuactivisten.

Voorbereiding op nieuwe CSRD-regelgeving

De cijfers over vervuiling zijn nu zichtbaar in aanloop naar nieuwe accountingregels uit Europa die vanaf volgend jaar gelden voor grote, beursgenoteerde bedrijven. Deze bedrijven moeten uitgebreid rapporteren over hun klimaatimpact, milieuschade en sociale thema’s zoals eerlijke beloning. Veel bedrijven zijn nu al aan het oefenen met deze nieuwe regels, zoals te zien is in hun jaarverslagen.

De uitdaging van Scope 3-CO2-Uitstoot

Een opvallend cijfer in deze rapportages is de scope 3-CO2-uitstoot. Dit omvat alle indirecte uitstoot, van toeleveringsketen tot het gebruik van producten door klanten. Bedrijven zoals Heineken en BAM hebben laten zien dat deze indirecte uitstoot veel groter is dan hun directe uitstoot. Dit benadrukt de noodzaak voor controllers om nauwkeurige en transparante rapportages te ontwikkelen.

Jaarverslagen zijn openbaar, wat betekent dat iedereen, van aandeelhouders tot activisten en journalisten, de cijfers kan inzien. Maar stijgingen en dalingen in uitstoot zijn niet altijd eenvoudig te interpreteren voor buitenstaanders. De scope 3-uitstoot kan bijvoorbeeld toenemen, zelfs als de activiteiten van een bedrijf goed zijn voor het milieu. Denk bijvoorbeeld aan een windmolenbouwer die meer windmolens produceert, wat op korte termijn leidt tot hogere uitstootcijfers. Bij bouwbedrijf BAM stijgt de scope 3-uitstoot wanneer oude gebouwen worden verduurzaamd, omdat het toekomstige energieverbruik van die panden nu wordt meegeteld.

Veranderende meetmethoden en hun invloed

Een ander complex aspect is de veranderende meetmethoden. Vroeger baseerden bedrijven hun uitstootcijfers veelal op schattingen, maar nu werken ze nauwer samen met hun toeleveranciers om nauwkeurigere data te verkrijgen. Heineken meldde bijvoorbeeld een daling van 20 procent in scope 3-uitstoot in hun laatste jaarverslag, maar gaf verderop aan dat deze daling grotendeels te wijten was aan verminderde verkoop en nieuwe meetmethoden. Volgens Wim Bartels van Deloitte zullen we voor een langere periode te maken hebben met veranderende meetmethoden, waardoor het extra belangrijk is om de toelichting bij deze cijfers zorgvuldig te lezen.

Een kritische blik op uitstootcijfers

Het is dus cruciaal om uitstootcijfers altijd met een kritische blik te bekijken. Een daling van 10 procent lijkt misschien positief, maar het is belangrijk om te begrijpen wat hierachter zit. Zijn er nieuwe technieken geïmplementeerd? Is er iets veranderd in de keten? Wat is er daadwerkelijk anders?

Scope 3-uitstoot komt in steeds meer jaarverslagen voor, maar sommige andere vereisten van de nieuwe regels nog niet. Grote bedrijven moeten vanaf volgend jaar rapporteren of ze een klimaattransitieplan hebben en wat de bijbehorende investeringen zijn. Deze cijfers kunnen enorm zijn en worden nog zelden publiekelijk gedeeld, omdat bedrijven deze informatie vaak nog te gevoelig vinden.

Wat is het belang voor het MKB?

Ook voor het MKB zijn deze ontwikkelingen belangrijk. Controllers in het MKB moeten zich voorbereiden op vergelijkbare rapportageverplichtingen. Dit betekent dat zij niet alleen financiële, maar ook duurzaamheidsprestaties moeten monitoren en rapporteren. Door vroegtijdig te beginnen met het integreren van ESG-criteria in hun rapportages, kunnen MKB-bedrijven zichzelf beter positioneren voor toekomstige regelgeving en markteisen.

Transpiratie in jaarverslagen

Met de nieuwe regels moeten bedrijven hun uitstoot uitsplitsen en verantwoorden. Dit zorgt voor meer transparantie, wat niet alleen belangrijk is voor aandeelhouders, maar ook voor klanten en andere stakeholders. Bedrijven die hun scope 3-uitstoot duidelijk rapporteren, zijn beter in staat om doelen te stellen en maatregelen te nemen om hun milieu-impact te verminderen.

Controllers spelen een essentiële rol

Onze voorspelling? Controllers gaan een sleutelrol spelen in deze ESG transitie. Het zal aan controllers zijn om relevante data te verzamelen, analyseren en rapporteren op een manier die voldoet aan de nieuwe ESG- en CSRD-vereisten. Dit vraagt om nieuwe vaardigheden en een bredere kijk op hun rol binnen de organisatie. Controllers moeten zich verdiepen in duurzaamheidsmetrics en samenwerken met andere afdelingen om een holistisch beeld van de bedrijfsvoering te krijgen. Dat zal nog wel een uitdaging worden voor veel organisaties en controllers…

ESG en CSRD biedt uitdagingen, maar ook kansen

De nieuwe ESG en CSRD regelgeving biedt zowel uitdagingen als kansen voor controllers, vooral binnen het MKB. Door zich aan te passen aan deze veranderingen kunnen controllers niet alleen bijdragen aan een duurzamere wereld, maar ook aan de toekomstbestendigheid van hun organisaties. Benieuwd naar de mogelijkheden voor jouw organisatie? Bel ons even, of neem contact op via de contactpagina. Ben je controller, en wil je ook een bijdrage leveren in de ESG-transitie? Schrijf je dan bij ons in.